Activiteiten 2012

Walmkenbrand 18 februari 2012
Walmkenbrand is een eeuwenoud gebruik dat teruggaat tot de Germaanse tijd. Op het einde van de winter werd de lente begroet met vreugdevuren. Men aanriep de goden om een mooie zomer en een goede oogst.
 
Ondanks de Christianisering van onze gewesten bleef dit ritueel in sommige streken in een aangepaste (soms christelijke vorm) bestaan.

In het Geraardsbergse kent men tonnekenbrand.

De dienst Toerisme van Herzele wil Walmkenbrand in de zuidelijke Herzeelse deelgemeente Sint-Lievens-Esse in ere houden.

Als heemkundige kring hebben wij ons steentje bijgedragen en onze leden uitgenodigd op deze traditionele en feestelijke inhaling van de lente. Al speelde de winter ons nog parten.

Hieronder het liedje dat men zingt rond het vreugdevuur.

“Walmke, Walmke brand,
zeven zakken ’t dagwand,
veel koren, weinig kruid,
met  Pasen is de vasten uit!”
Erfgoeddag “Helden” (niet) uit de lucht gegrepen
De “Erfgoeddag” van zondag 22 april 2012 had dit jaar als thema “HELDEN”. In de “Wattenfabriek” liep een tentoonstelling rond dit thema. Het was trouwens de eerste tentoonstelling in deze nieuwe locatie.
De dienst Cultuur van de gemeente Herzele nam deze organisatie op zich, in samenwerking met NSB-Herzele (Nationale Strijdersbond). Ook onze vereniging verleende een beperkte medewerking.
Het ging daarbij voornamelijk over de Herzeelse Piloot-Officier Arthur Van Wayenberghe die in 194O de Slag om Engeland vloog en die later in 1941 in dienst van de “Royal Air Force” sneuvelde boven de Ierse zee.  Over deze piloten en hun bemanning sprak Wiston Churchill de legendarische woorden: “Nooit  hebben bij een menselijk conflict ,zo velen, zoveel te danken aan zo weinigen” , maar de meeste onder hen moesten hun strijdvaardigheid bekopen met hun eigen leven.
Ghislain Van Waeyenberghe, de jongere broer van Arthur, verzorgde de rondleidingen en schetste niet alleen het levensverhaal van zijn broer maar tevens de hele historiek van WO II en de gruwelen die ermee gepaard gingen.
 Een andere tentoonstelling, ingericht op 4 mei 2012 door de vereniging “Curieus”, sloot daarbij aan. Men kon er kennis maken met werk van de Russische oorlogsfotograaf Alexander Ustinov.
De beide tentoonstellingen liepen, in twee verschillende zalen, tot 18 mei.

 

 

 

Men of the Battle of Britain.

The 1939-1945 Star with Clasp “The Battle of Britain” -R.A.F. award rank 1
Uitstap naar Brussel
Op zondag 10 juni trokken we met 36 enthousiastelingen naar Brussel. Met de trein. In de voormiddag bezochten we de ondergrondse ruïnes van het paleis Coudenberg. Dit paleis domineerde Brussel tijdens de Middeleeuwen en vanaf de 12de eeuw groeide het uit tot een van de mooiste paleizen van Europa, tevens was het een hoofdresidentie van Keizer Karel. In februari 1731 werd het zwaar beschadigd door een brand. Veertig jaar later werd het gesloopt en het terrein geëffend voor de aanleg van het Koningsplein.
Het middagmaal namen we op de 10de verdieping van  het  prachtige art nouveau gebouw  “Old England” (1899), eertijds een warenhuis, vandaag het Instrumentenmuseum. De bediening was prima en het eten lekker.
Na de middag nam Jan Taelemans als gids ons op sleeptouw door een stukje Brussel. Hij koos voor een alternatieve route met plekjes waar de meeste gidsen onachtzaam voorbijlopen. Het weer viel mee en via de lift aan het Justitiepaleis belandden we in de Hoogstraat. Op een terrasje genoten we nog van een Geuze en omstreeks 20u waren we terug in Herzele. Iedereen tevreden en gezond en wel weer thuis.
11 juli-wandeling in Herzele

Op zaterdag 7 juli organiseerde de heemkundige kring vzw De Hellebaard dit jaar haar traditionele wandeling in het kader van de 11-julivieringen in de deelgemeente Herzele.

De zon was niet van de partij, de regen des temeer. Vijftig dapperen lieten zich niet afschrikken. Gaby Redant had een mooie wandeling uitgestippeld in Herzeels vrije natuur. Om de aandacht te scherpen had hij ook een quiz opgesteld: op een aantal plaatsen werd even halt gehouden en werd een meerkeuzevraag gelanceerd, veelal in betrekking met de locatie waar men zich bevond. De deelnemers konden onmiddellijk antwoorden en hun antwoord checken met het juiste antwoord. Op die manier stak iedereen er meer van op. Bleef het ook gezellig ondanks de dreigende luchten.

In de stenen molen op de Rijst genoot men nog van een Herzeels bier. En dan was het reppen om door de striemende regen de 11- juli viering nog te halen in de Wattenfabriek. Wat lukte. Al was het in een druipnatte tenue.
10 jaar Heemkundige Kring  De Hellebaard VZW

De Heemkundige Kring De Hellebaard vzw werd 10 jaar geleden opgericht. Intussen zijn meer dan achthonderd bladzijden dorpsgeschiedenis geschreven, zijn tal van lezingen gehouden en werd de streek verkend via goed uitgestippelde wandelingen. De Heemkundige Kring, die 500 leden vertegenwoordigt, vormt  een vaste waarde binnen het cultuurlandschap van Herzele.
Om het tienjarig bestaan te vieren dokterde het bestuur van De Hellebaard tijdens het Open Monumentenweekend van 8 en 9 september een formule uit waarbij de burcht van Herzele centraal stond. In een nieuwe kleurenbrochure werd de geschiedenis van de heren van Herzele en hun burcht belicht. Hierover liep een begeleide tentoonstelling in de toren. Tijdens de festiviteiten kon men ook genieten van een wagenspel waarbij een situatie uit het burchtleven belicht werd.

      1. De brochure

De brochure vormt een tweede luik in een viertal bijdragen over de kastelen van Herzele. Nadat vorig jaar de motte van Ressegem werd besproken kwam nu de burcht van Herzele aan de beurt.
De brochure werd geschreven door Luk Beeckmans uit Steenhuize-Wijnhuize.  Georges Souffreau uit Woubrechtegem zorgde voor het archivalisch onderzoek en architect Ignace Van der Kelen uit Sint-Lievens-Houtem tekende de plannen en zorgde voor de fotografie.
Dank zij de medewerking van de Vrije Universiteit Brussel konden wij beschikken over duizenden fotokopies van de domeinrekeningen. In deze rekeningen staat belangrijke informatie over de heren van Herzele en hun kasteel. Voor het eerst werden deze rekeningen gebruikt om de geschiedenis van de kasteelsite te onderzoeken.
In binnen- en buitenland werd iconografisch materiaal verzameld. Zo beschikken we bijvoorbeeld over het copyright van een miniatuur van Jean de Roubaix (1369-1449), drager van het Gulden Vlies.
Sterk vernieuwend en het paradepaardje van de brochure is natuurlijk de 3D-visualisatie van de burcht. Hiervoor kregen we de wetenschappelijke medewerking van prof. dr. Wim De Clercq van de UGent, provinciaal archeoloog Luc Bauters en kasteeldeskundige Frans Doperé. De realisatie was in handen van Kevin Collins, een student van architect en docent Eugeen Liebbaut. De 3D- visualisatie werd uiteraard ook opgenomen in de tentoonstelling en is hieronder op deze pagina te bezichtigen.
De brochure werd ter beschikking gesteld aan de leden van de Hellebaard, als bijlage bij het tijdschrift, maar kan eveneens door niet-leden worden aangekocht.

      2. De tentoonstelling

De tentoonstelling werd georganiseerd in de toren van de burcht.  Kwamen daarbij aan bod: de heren van Herzele, de geschiedenis van het kasteel en het archeologisch materiaal dat bij de restauratie aan het licht kwam. Hiervoor konden we rekenen op de logistieke steun  van het Provinciaal Archeologisch Museum van Oost-Vlaanderen en het Onroerend Erfgoed Vlaanderen.

      3. Het wagenspel

In 1707 wordt een diefstal gepleegd in de toren van de burcht. De toren was toen bewoond door de weduwe van baljuw De Beurme. Zij stookt er brandewijn. De inbreker wordt bij de lurven gevat …. Hoe wordt hij gestraft en wat zijn de gevolgen voor zijn familie? Dit werd opgevoerd in een wagenspel, geschreven door Antoine Fonck en opgevoerd door toneelkring De Leuteling.

      4. Het feestprogramma

Op zaterdag 8 september werden de leden verwelkomd door Antoine Fonck, voorzitter van De Hellebaard.
Burgemeester Johan VanTittelboom feliciteerde de vereniging met haar intensieve werking. Hij bracht in herinnering hoe De Hellebaard ontstond.
Vervolgens  stelde Luk Beeckmans, bestuurslid, de brochure voor van De Burcht en gaf een woordje uitleg bij de verschillende activiteiten t.g.v. het jubileum.
 Luc Hoorens , schepen van Cultuur en Toerisme en stichtend bestuurslid, opende dan officieel het jubileumweekend.

van 15u30 tot 18u waren er rondleidingen in de burcht, uiteraard gekoppeld aan een bezoek aan de tentoonstelling.

Op zondag 9 september van10 u tot 18 u werden er terug doorlopend rondleidingen gegeven in de burcht.
Verder waren er 3 opvoeringen van een tragikomische cluyte met als titel “diefstal onder de toren” van Antoine Fonck en uitgevoerd door toneelkring De Leuteling.
Van 14u30 tot 15u30 konden wij genieten van een optreden van de Concertband Vivace met doorlopend randanimatie gebracht door het duo Flamboyant (doedelzak en diatonische accordeon).
Er was uiteraard ook de mogelijkheid om zich in te schrijven als nieuw lid. Geloof het of niet maar wij schreven ons 500ste lid in. Zie ook op de pagina Nieuwtjes.

De weergoden waren ons meer dan gunstig gezind. Alhoewel september kregen wij onvervalst zomerweer. Tijdens de eerste toneelvoorstelling liet het volk nog een beetje op zich wachten, maar daarna werd de toeloop een overrompeling. Er waren lange wachtrijen voor het begeleid bezoek aan de toren en de burchtsite. Gelukkig werden deze wachttijden op een prettige manier opgevangen door de andere evenementen en een frisse pint. Een dag die voor vele Herzelenaren in het geheugen staat gegrift. Eén om nooit meer te vergeten.
Op naar de volgende tien jaar.
 

3D visualisatie van de Burcht ca 1575
Voordracht: Planten als dragers van cultuur
Op uitnodiging van onze vereniging verzorgde Prof. dr. Marcel De Cleene op vrijdag 5 oktober in zaal ’t Hoefijzer te Woubrechtegem een lezing over planten als dragers van cultuur De interesse voor deze materie bleek groot te zijn, want de zaal was goed gevuld. Je moest zoeken om nog een zitplaats te vinden. De causerie verliep in twee delen van telkens veertig minuten. En dat bleek voor niemand te lang.

 

Prof. Marcel De Cleene schreef samen met Marie Claire Lejeune het Compendium van Rituele Planten in Europa (1ed. 199; 4de druk 2008), een turf van 1454 pagina’s.
Een paar weken geleden verscheen een gelijkaardig werk over dieren als dragers van cultuur.
In 2008 verscheen van zijn hand De Plantencode bij het Davidsfonds.